اگر بخواهیم دو وظیفه اصلی بانک مرکزی را نام ببریم، باید به ثبات قیمتها و ایجاد اشتغال اشاره کنیم. برای دستیابی به هر دو مورد ذکر شده، بانک مرکزی باید در اقداماتش یک بالانس یا تعادل را رعایت کند. برای کنترل تورم و ثابت ماندن قیمتها، باید نرخ بهره افزایش پیدا کند و برای ایجاد حداکثر اشتغال، نرخ بهره باید کاهش پیدا کند.
تمرکز روی کنترل تورم، ثابت نگه داشتن قیمت و افزایش نرخ بهره، به سیاست پولیHawkish شناخته میشود. تمرکز روی خروج از رکود، ایجاد حداکثر اشتغال و کاهش نرخ بهره سیاست پولی Dovishرا میسازد. این عبارات معمولا به اعضای فدرال رزرو آمریکا نسبت داده میشود و نشاندهنده رویکرد آنها است.
سیاست پولیDovish چیست؟
ابتدا بگوییم که کلمه Doveدر فارسی معنای کبوتر میدهد. هدف سیاست پولی Dovishاین است که رشد اقتصادی را تقویت کند. در این حالت اصطلاحا تسهیل سیاستهای پولی رخ میدهد و تمایل به افزایش عرضه پول وجود دارد. اهرمی که برای تنظیم سیاستها در اختیار بانکهای مرکزی است، نرخ بهره است. کبوترهای پولی، برای رسیدن به هدفشان نرخ بهره را کاهش میدهند.
زمانی که نرخ بهره پایین بیاید، مصرفکنندگان تمایل بیشتری برای وام گرفتن جهت خرید کالاها و خدمات پیدا میکنند. این امر باعث افزایش تقاضا میشود و کسبوکارها را تشویق میکند که امکانات تولید خود را افزایش داده و نیروهای بیشتری را استخدام کنند. بهعلاوه هزینههای وامگیری پایینتر باعث میشود تا کسبوکارها برای توسعه خود، وام بگیرند.
تا اینجا شاید فکر کنید که این سیاست خوب است، مشاغل بیشتر شده و نرخ بیکاری کاهش مییابد. باید اشاره کنیم که در این حالت، قیمتها و دستمزدها افزایش پیدا میکنند. بنابراین تورم ایجاد میشود و اگر سرعت رشد قیمتها از دستمزدها بیشتر باشد، بهجای افزایش تقاضا شاهد کاهش آن خواهیم بود. تورم بهخصوص برای آن دسته از مردم سخت است که درآمد یا حقوق ثابتی دارند.
سیاست پولی Hawkishچیست؟
کلمهHawkدر فارسی معنای شاهین یا باز میدهد. هدف سیاست پولیHawkish، کنترل تورم است و سیاستگذاران شاهینی، شدیدا نگران تورم هستند. آنها سعی میکنند با افزایش نرخ بهره، کاهش عرضه پول و محدود کردن رشد اقتصاد، مانع افزایش قیمتها و دستمزدها شوند. در این حالت اصطلاحا تشدید سیاستهای پولی رخ میدهد.
هنگامی که نرخ بهره افزایش مییابد، هزینه وام گرفتن زیاد میشود و مصرفکنندگان و کسبوکارها کمتر برای خرید و سرمایهگذاری وام میگیرند. محدود کردن مصرف، به جلوگیری از افزایش قیمت کمک
میکند؛ بهطور مشابه محدود کردن استخدام توسط مشاغل رشد دستمزد را محدود میکند.
اتخاذ سیاست پولی شاهینی، بیشاز همه برای کسانی که به دنبال کار هستند گران تمام میشود؛ اما برای کسانیکه دارای درآمد ثابت هستند اتفاق خوبی است، زیرا با مهار تورم قدرت خریدشان کاهش پیدا نمیکند.
چه ابزارهایی در سیاست های پولی Hawkishو Dovishاستفاده میشوند؟
در ایالات متحده نهاد اصلی سیاستگذاری پولی، کمیته ۱۲ عضوی فدرال بازار بازFOMC در سیستم فدرال رزرو است که بهعنوانFed شناخته میشود. فدرال رزرو ابزارهایی برای اجرای سیاستهای تسهیلکننده یا تشدیدکننده خود دارد از جمله:
•نرخ تنزیل(Discount Rates)
•نرخ بهره ذخیره(Reserve Interest Rates)
•الزامات ذخیره(Reserve Requirements)
•خرید و فروش اوراق بهادار
(Buying and Selling Securities)
•تسهیل کمی(Quantitative Easing)
•سختگیری کمی(Quantitative Tightening)
اثر سیاستهای پولی Hawkish یا Dovish بر بازارهای مالی در سالهای اخیر، دو مورد بارز در مورد استفاده از سیاست پولی Dovishوجود دارد. یکی به بحران مالی سال ۲۰۰۸ و دیگری به پاندمی کرونا برمیگردد. فدرال رزرو پس از بحران مالی ۲۰۰۸ از تسهیل کمی برای بازگرداندن ثبات به بازارهای مالی استفاده کرد. در سال ۲۰۲۰، در پی پیامدهای مالی همهگیری کووید-۱۹، فدرال رزرو بار دیگر به تسهیل کمی تکیه کرد و ترازنامه خود را به ۷ تریلیون دلار رساند.
در سال ۲۰۰۸، فدرال رزرو چهار دور تسهیل کمی را برای مبارزه با بحران مالی از دسامبر ۲۰۰۸ تا اکتبر ۲۰۱۴ آغاز کرد و تقریبا ۴ تریلیون دلار به عرضه پول اضافه کرد.
در پی کاهش نرخ بهره به دلیل پاندمی کرونا، شاهد رشد قیمت ارزهای دیجیتال و سهام شرکتها(به خصوص شرکتهای هایتک) بودیم؛ به نحوی که در سال ۲۰۲۱، رمزارزهای زیادی از جمله بیتکوین و اتریوم بالاترین قیمت تاریخشان را ثبت کردند.
سال ۲۰۲۲ بعد از آرام گرفتن کرونا، شاهد بالاترین میزان تورم در دهههای اخیر بودیم. طی دوران کرونا، داراییهای فدرال رزرو از ۴.۲ به ۸.۹ تریلیون دلار رسید. در طی این سال همه میدانستند که فدرال رزرو برای کنترل تورم نرخ بهره را افزایش میدهد و سیاست Hawkish در پیش میگیرد. فدرال رزرو برنامه خود را برایQuantitative Tighteningنیز در ۴ می ۲۰۲۲ (۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۱) منتشر کرد. آنها قرار است ترازنامه را با سرعت ماهانه ۶۰ میلیارد دلار در اوراق خزانه و ۳۵ میلیارد دلار اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن کاهش دهند.